Dù cuộc sống luôn biến động với nhiều đổi thay theo thời gian; bao lớp trẻ rồi cũng trưởng thành; qua bao thế hệ… Thế nhưng, những nét văn hóa, truyền thống ngày Tết vẫn luôn nguyên vẹn trong mỗi trái tim, tinh thần và nếp sống của mỗi người dân Việt. Do sự khác biệt về văn hóa, phong tục tập quán và cả điều kiện tự nhiên nên ở mỗi vùng miền, những món ăn ngày Tết lại mang đặc điểm và hương vị riêng.
Sau đây là một số món ăn mang đậm nét văn hóa ẩm thực Ngày tết ở 3 miền của người dân Việt:
1. Các món ngon ngày Tết ở miền Bắc
- Bánh chưng: Bánh chưng là món ăn đầu tiên mà mỗi người dân miền đất Bắc nghĩ tới mỗi dịp Tết đến, xuân về; được coi là “linh hồn” của ngày Tết Nguyên đán miền Bắc. Những chiếc bánh trưng vuông vức với màu xanh mướt mắt được nấu từ gạo nếp thơm dẻo, đỗ xanh, thịt, hạt tiêu, mang đến hương vị đặc biệt và tinh tế.
- Thịt đông: Là một trong các món ăn ngon ngày Tết mang đặc trưng của người dân Bắc Bộ. Thịt đông được làm từ thịt lợn ba chỉ hoặc thịt gà cộng thêm một mảng bì lợn. Nồi thịt đông sẽ mang lại cho thực khách cảm giác ngon miệng và hấp dẫn lạ kì khi thưởng thức giữa tiết trời se lạnh.
- Dưa hành: Với vị chua dịu, cay nhẹ, dưa hành ăn kèm với các món ăn ngày Tết giúp thực khách đỡ cảm thấy ngán và cơ thể dễ dàng tiêu hóa thức ăn hơn.
- Giò heo: Là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết của người dân miền Bắc. Những khoanh giò với màu trắng mịn bắt mắt, vừa sang, vừa tiện lợi, lại cực kì dễ ăn và rất hợp khẩu vị với nhiều người.
- Chè kho: Món này thường được người dân miền Bắc dâng cúng lên tổ tiên vào đêm giao thừa và cũng là món ngon đãi khách trong những ngày Tết. Chè kho có mùi thơm của đỗ xanh cùng với hương hoa bưởi thoang thoảng, là món ăn vừa mát, vừa mềm, mang đậm hương vị rất đặc trưng của người dân đất Bắc.
2. Những món ăn ngày Tết không thể thiếu của người dân miền Trung
- Bánh tét: Nếu như bánh chưng là món nhất định phải có trong dịp Tết ở miền Bắc thì tại miền Trung, những chiếc bánh tét mềm dẻo mang hương vị đậm đà lại là món ngon không thể thiếu trong những ngày Tết. Bánh tét cũng được chế biến từ các nguyên liệu giống như bánh chưng nhưng được gói thành hình trụ dài thay vì hình vuông.
- Thịt heo ngâm nước mắm: Được chế biến từ thịt heo luộc chín đem ngâm với nước mắm pha đường (đun sôi để nguội). Thịt heo ngâm nước mắm là một trong các món ăn ngày Tết không thể thiếu trên mâm cỗ của người dân miền Trung. Vị mặn, ngọt của món thịt khi kết hợp thêm với dưa món, củ kiệu chua ngọt và rau sống, rau thơm càng trở nên hấp dẫn.
- Bánh tổ: Là sự kết hợp tinh tế của mè, gừng, đường đen và gạo nếp, khi thưởng thức, bánh tổ có thể được xắt ra thành từng miếng để dùng ngay hoặc nướng bánh trên bếp than hồng cho phồng lên hay đem chiên với dầu đậu phộng cũng rất ngon.
- Dưa món: Là sự kết hợp của nhiều loại nguyên liệu khác nhau như củ kiệu, củ cải, dưa leo, đu đủ, cà rốt… ngâm chua mặn, dưa món là một món ăn ngày Tết không thể thiếu trên mâm cỗ của những người dân miền Trung.
3. Những món ăn độc đáo trên mâm cỗ Tết ở miền Nam
- Bánh tét: Cũng được gói thành hình trụ dài giống như bánh tét ở miền Trung nhưng bánh tét miền Nam lại có chút khác biệt khi có 2 loại nhân mặn và ngọt. Người dân miền Nam thường gói bánh tét trước Tết khoảng 10 ngày để cúng tổ tiên cũng như làm quà biếu Tết.
- Canh khổ qua: Là món ăn ngày Tết không thể thiếu của người dân miền Nam, món ăn này không chỉ có tác dụng giải mỡ, thanh nhiệt, phù hợp với thời tiết nắng ấm của miền Nam mà theo quan niệm dân gian, món canh khổ qua sẽ giúp xua đi những khó khăn của năm cũ để cầu mong một năm mới với những điều tươi đẹp hơn.
- Củ kiệu tôm khô: Tương tự như dưa món ở miền Trung, củ kiệu tôm khô là một trong các món ngon ngày Tết không thể thiếu trên mâm cỗ của những người dân miền Nam. Củ kiệu kết hợp cùng với tôm khô tạo nên một món ăn vô cùng ngon miệng với vị chua ngọt, bùi bùi rất đặc trưng và là một món ăn “thượng hạng” dành cho dân nhậu./.